NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
حَدَّثَنَا
عَبْدُ
اللَّهِ بْنُ
مَسْلَمَةَ
الْقَعْنَبِيُّ
عَنْ مَالِكٍ
عَنْ ابْنِ
شِهَابٍ عَنْ
ابْنِ
مُحَيِّصَةَ
عَنْ أَبِيهِ
أَنَّهُ
اسْتَأْذَنَ
رَسُولَ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
فِي إِجَارَةِ
الْحَجَّامِ
فَنَهَاهُ
عَنْهَا فَلَمْ
يَزَلْ
يَسْأَلُهُ
وَيَسْتَأْذِنُهُ
حَتَّى
أَمَرَهُ
أَنْ
أَعْلِفْهُ
نَاضِحَكَ
وَرَقِيقَكَ
İbn Muhayyisa'nın,
babasın (Muhayyisa) dan rivayet ettiğine göre;
O (Muhayyisa) kan alıcı
(haccâm) olarak kiralanma konusunda Rasûlullah'tan izin istedi, ama Rasûlullah
bundan nehyetti. Muhayyisa ise sormaya ve izin istemeye devam etti. Nihayet
RasûİuIIah (s.a.v.) ona:
"Onu (kan alma
karşılığı aldığın ücreti), devene Ve kölene yedir" emrini verdi.
İzah:
Tirmizî, buyu'; İbn
Mâce, ticârât
Tirmizî hadis için;
"Hasendir" der. İbn Mâce de "Haram b. Muhayyisa babasından
rivayet etti demiştir.
Hadis-i şeriften
anladığımıza göre, Muhayyisa adındaki sahâbînin mesleği hacamat yoluyla kan
almaktı. Bu zat kan almak için kiralanıp, karşılığında ücret almak için Hz.
Nebi (s.a.v.)'den izin istedi fakat Efendimiz, bunun düşük bir meslek olması
dolayısıyla izin vermedi. Muhayyisa'y* bu düşük meslekten uzaklaştırıp şerefli
bir iş tutmasını sağlamak istiyordu. Ama onun ısrarlı müracaatları sonucu,
ücretle kan almasına izin verdi ama aldığı ücreti devesine ve kölesine
yedirmesini emretti.
Avnü'l-Ma'bûd'daki
ifadeye göre; Hz. Nebi (s.a.v.)'in, kan alma karşılığında alınan ücreti deve ve
köleye yedirmeyi emretmesi onların şereflerinin söz konusu olmamasından
dolayıdır.
Nevevî; bu hadisin, kan
almak karşılığında ücret almanın cevazına delil olduğunu söyler. Çünkü eğer bu
ücret haram olsaydı Hz. Nebi (a.s) bunu kölesine yedirmesini emretmezdi. Çünkü
efendinin helâl olmayan bir şeyi kölesine yedirmesi caiz değildir.
Ahmed b. Hanbel ve bir
grup âlim, bu hadisin zahirini alarak kan alma ücretinin köle için caiz olduğunu,
hür için ise caiz olmadığını söylerler. "Kan alma mesleği hürler için
mekruh, köleler için caizdir. Kişinin hacamat karşılığı aldığı ücreti kendi
ihtiyacına sarfetmesi haram, kölesine veya hayvanına yedirmesi caizdir."
derler.